Yaşayan her canlı tüketmek zorundadır. Tüketim, bir taraftan üretimin temelidir. Üretim ve tüketim de lojistiği ortaya çıkartmaktadır. Üretim ile tüketimin farklı lokasyonlarda olması taşımayı zorunlu hale getirmektedir. Tüketimin mevsimsel olması, zaman içinde farklılık göstermesi, buna karşılık üretimin sürekli ve aynı seviyede yapılması arz ve talep dengesizliği yaratır ki; bu farkın yarattığı sorunları depolama ile çözeriz.
Tüketiyoruz ve tüketimimizin ilk sırasında gıda maddeleri gelmekte. Türkiye’de gıda pazarının yıllık 200 Milyar TL olduğu tahmin edilmektedir. Bu tutar evlerimizde tükettiğimiz ürünlerin ve evlerimizin dışında dolaylı olarak tükettiğimiz malzemelerin toplamıdır. Evlerimizin dışında tükettiğimiz malzemeler ise yemek yediğimiz restoranlarda, işyerimizde servis edilen yemeklerde, okullarda satılan ürünlerde, tatillerde kaldığımız güzel, açık büfeli otel yemeklerinde, pastahanelerde, kafelerde satın aldığımız gıda maddeleridir. Bunları ticari tanımına “ Ev Dışı Tüketim Malzemeleri “ adı veriyoruz. Bunların içine kısmen temizlik malzemeleri, kağıt, sarf malzemeleri de katılsa da ağırlıklı olarak gıda ürünlerinden söz etmekteyiz.
Ev dışı tüketim malzemeleri pazarının ETÜDER ( Ev Dışı Tüketim Derneği ) duyurularında 25 Milyar TL olduğu ön görülmektedir. Bu rakam Türkiye’de kişi başı 185 Dolar olarak ölçülmektedir. Türk halkı gıda tüketiminin büyük kısmını kendi evinde gerçekleştirmektedir. Avrupa’da ise bu rakam kişi başına yıllık 4.000 Dolar olarak belirtilmiştir. Ev dışı Tüketim maddeleri pazarı Avrupa normlarına göre % 5 civarında gerçekleşmektedir.
Pazar 2011’de % 10 büyümüş, 2012 yılında da % 14 lük bir büyüme beklenmektedir. Pazarda G2M şirketi lider olarak görünmektedir. G2M aynı zamanda pazarın düzenlenmesinde lokomotif görevi yapmakta olan ETUDER’in ( Ev Dışı Tüketim Derneği) kuruluşunda liderlik etmiştir. www.etuder.org.tr web siteleridir. Dernek dağınık pazarın toplanmasında ve bir sektör haline gelmesinde olumlu çalışmalar yapmaktadır. Pazarda rekabet eden diğer firmalar, soğuk dağıtım da dahil olmak üzere; Havi Lojistik, Fasdat, Metro Toptan, Gıdaser, Migros Toptan, Efe Gıda Pazarlama, Sanpa Gıda, Eksper Gıda, Gimaş Gıda, Servis İstanbul, Işık Gıda, Metrostar, Done gıda, Seramer, Yiğitoğlu olup bu kuruluşlar sektörün önde gelenlerdir.
Ev dışı tüketim sektörü aslında bir lojistik hizmet sektörüdür. İlaç sektöründe gördüğümüz ecza depoları sistemine benzer bir şekilde, farklı firmalardan satın aldıkları ürünleri gıda taşımaya uygun araçlarla taşımakta veya taşıtmakta, gıda depolama uygun tesislerinde stoklamaktadırlar. Bu tesisler gıda sektörünün özelliklerine uygun olarak temiz, airlock sistemli, gıdaya uygun zemin ve duvar boyalı, içeride kuş yuvası olmayan, hem -18, hem + 4 hem de ısı kontrolü +18 – +22 ayarlı depolarda muhafaza edilmektedir.
Firmaların pazarlama ve satış ekipleri sürekli dolaşarak müşterilerden online sipariş toplamakta, bu talepleri depoya aktarmaktadır. Depolar olabildiği kadar hızlı ve düzgün bir şekilde aldıkları siparişleri yine gıda dağıtımına uygun, ısı kontrollü araçlarla müşterilerine ulaştırmaktadır. İşin zorluğu çok sayıda ve küçük ölçekli talebin karşılanmasında ve mevsimsellik, zaman, hız, sağlık, maliyet gibi birbirlerine tezat olan kalitenin tutturulmasıdır. Konu Türkiye için yeni bir konudur. Hızla gelişecektir. Sadece İstanbul ile sınırlı değildir. Tatil kentlerimizden başlamak üzere hızla büyüyecektir.
Lojistik sektöründe ihtisaslaşma, başlıyor artık. Bundan sonra rekabetin her işi yapan lojistik şirketleri arasında değil; biz şu konuda ihtisaslaştık diyen, alt sektör bilgisine sahip şirketler arasında olmasını bekliyorum. Gelecekte kar, bunu başaran şirketlerin olacaktır. Rekabeti fiyat kırarak sağlayan şirketlerin değil.
Atilla YILDIZTEKİN