1980 Yılında elektrik üretimi ve sulama için projelendirilen “Aşağı Fırat Havzası” ve “Dicle Havzası” projeleri 1986 yılında “GAP Güneydoğu Anadolu Projesi” adı altında birleştirilmiş ve Güney Anadolu Bölgesinin ekonomik kalkınma projesi halinde ele alınarak Devlet Planlama Teşkilatı görevlendirilmiştir. 27 yıllık bu süreç içinde Türkiye en zor ekonomik dönemlerinde GAP projesine milyarlarca Dolar yatırmış, bölgesel üretimin, tüketimin attırılmasında beklenen verimi sağlayamamıştır. Planlı proje çalışması yapılması amacıyla, 1989 yılında 2002 – 2010 yılları için bir master plan hazırlanmış buna uygun yatırımlar gerçekleşmiş 2010-2012 yılları için “GAP Eylem Planı” başlığı ile proje süresi uzatılmıştır. Türkiye’nin bu en önemli projesinde hedefler içine mevcut kara yollarının geliştirilmesi planı ve hava taşımacılığının desteklenmesi iyi niyetlerinden başka bir katkı yapılmamıştır. Bölgede yapılacak olan tarımsal, tarıma dayalı olsun olmasın, sanayi üretiminin gerektirdiği ithalatın, ihracatın, transit taşımanın farklı modlar için geliştirilmesi, depolama ve dağıtım merkezlerinin geliştirilmesi, lojistik köy ve merkezlerin, intermodal taşıma odaklarının planlanması, taşımanın hızlandırılması, ölçeklerin büyütülmesi gibi lojistik hedefler bu çalışmaların eksiğidir.
Hükümet çalışmalarında bölgeler arası gelişmişlik farkını azaltmak, kırsal alanda verimlilik ve istihdam imkânlarını artırmak yoluyla ekonomik ve sosyal kalkınma sürecini hızlandırmak amacına yönelik olarak, özellikle Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) , Doğu Anadolu Planı (DAP) ve Konya Ovası Projesi (KOP) gibi alt yapı proje ve programları üzerinde çalışmalar yapılmıştır.
Bu kapsamda KOP bölgesinde (Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde) başta sulama olmak üzere temel altyapı ihtiyaçlarının karşılanması ve bölgede ekonomik kalkınmanın ve sosyal gelişmenin hızlandırılmasını hedeflemektedir. Bu amaçla bir KOP Eylem Planı’nın hazırlanması istenmiştir. Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi (KOP İdaresi) kurulmuştur.
KOP, Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde İllerinin Batı ve Orta Anadolu Bölgesi’nde sahip olduğu kaynakları değerlendirerek, bu yörede yaşayan insanlarımızın gelir düzeyini ve yaşam kalitesini yükseltmeyi, bölge içi ve bölgelerarası gelişmişlik farklılıklarını gidermeyi, ulusal düzeyde ekonomik gelişme ve sosyal istikrar hedeflerine katkıda bulunmayı amaçlayan insan odaklı entegre bir bölgesel kalkınma projesidir. Sulanabilir alan olarak GAP ölçeğinde bir alana, ancak bunun çok altında su potansiyeline sahip bir bölgenin geliştirilmesi projesidir.
Bölgede su kaynaklarının geliştirilmesi, kapasitesinin arttırılması konusunda yapılacak çalışmalarla tarımsal üretim arttırılmalı, bu üretime uygun endüstriyel ürünlerin üretiminin başlatılması, hammaddesi tarım ürünleri olan kanatlı hayvan ve yumurta üretiminin geliştirilmesi, tarımsal üretime ve sanayi üretimine destek verecek yurt içi temin kanallarının, ithalat kanallarının, bölgedeki üretimi dağıtacak yurt içi ve ihracat kanallarının oluşturulması gerekmektedir. Bu tanımlar da bölgedeki lojistik odakların, taşıma kanallarının, depolama tesislerinin, lojistik köylerin, terminallerin planlanması anlamına gelmektedir.
KOP projesinin bünyesinde uzun dönemli bir lojistik master planının da bulunması zorunluluktur. GAP projesinin eksikliği da budur. Aynı eksiklik KOP projesinde de yaşanmamalıdır.
Atilla YILDIZTEKİN
