Soğuk hava depolarını işletenler de ve buralardan hizmet alanların da maliyetlerin azaltılması yönündeki baskısı, özellikle müşterilerden gelen baskılar her geçen gün artmaktadır.
Bu amaçla dünyada soğuk hava deposu işletmecileri maliyetlerini azalmak için pek çok alanda çaba sarf etmektedir. Enerji gideri bir soğuk hava deposunun en önemli faaliyet gideri olması nedeniyle enerji giderini azaltmak öncelikli hedef halindedir.
2010 IARW Productivity and Benchmarking raporuna göre; ABD ve Kanada bölgesinde 268 soğuk hava deposuna ait verileri kapsamaktadır, bu depoların enerji gideri; gelirin %8,7 ila %17,3 kadarını oluşturmaktadır. Bu değer ortalamada %11.6 dır.
Soğuk hava depo işletmeciliğinde soğutma sistemi; yüksek elektrik fatura bedelinin soğuk şüphelisidir. Bu gideri azaltmak için göz önüne alınması gereken pek çok parametre vardır. Bu parametreler; soğutma sistemi, depo mimarisi, kullanılan ekipman ve çevre şartlarına bağlı olarak değişebilmektedir. Aşağıda soğutma sistemiyle ilgili başlıklar vardır.
Mevcut Borulama Sistemi, yeniden borulama, Eski tip soğuk hava depolarında yapılması gerekir, Evaparotör ile condenser sistemi arasında basıç düşmesi iki pound ise mutlaka yapılmalıdır. Bir poundluk basınç düşüşü, emme basıncında iki derece düşüşe sebep olur, enerji kullanımında %7-10 azalma olur.
Kötü izole edilmiş borular diğer bir enerji kayıp noktasıdır. Bu nedenle sık sık kontrol edilerek boru veya valflerde buzlanma veya karlanma yeniden izolasyon yapmayı gerektirir.
Nem yükünü azaltma, Soğutulmuş fanlara yapışan nemli havanın yarattığı buzlanmadan kurtulma ve nemli havanın kurutulması için harcanan enerji maliyet arttıran unsurdur. Bu nedenle nemli havaya engel olunmalıdır. Bu amaçla çeşitli sistemler kullanılmaktadır.
Evaparatör performansını arttırma, Evaparatör fanlarının beygir gücünü 1- 3 HP arttırma yoluyla evaparatör kapasitesinde % 22 lere varan artış sağlanabilir. Fan motorlarına bir kw ilave güç vermek sisteme 1,6 kw güç sağlamaktadır.
Soğutma sistem kontrolü,
Soğutma sisteminin üç ana parçası; evaparatör, kompresör ve kondansördür. Evaparatörler; deponun uygun sıcaklığa erişmesinden sonra fanları otomatik olarak kapanmalıdır. Bu yolla, motorların depo içinde yaydığı sıcaklıkta azalmış olur. Komprasörlerin bakımları düzenli yapılmalı, kondansörler özellikle sıcak yaz günlerinde plakalara yapışmış tozdan arındırılmak için yıkanmalıdır.
Çalışanların eğitimi, Soğuk hava deposunda çalışan tüm personelin operasyon giderleri içinde en fazla yer tutan elektrik giderini azalma yönünde eğitilmelidir.
Sadece “GEREKSİZ ışıkları söndürmek yetmez”
Soğuk hava depolarında elektrik enerjisini azaltmaya yönelik operasyonları da dikkate almak gerekir.
Taner ATLATIRLAR
