Atmosferin %78`ini oluşturan azot iki temel özelliğiyle, birçok endüstride yoğun olarak kullanılan bir gazdır. Azot, sıvı haldeyken oldukça soğuktur. Sıvı azot, birçok düşük ısı uygulamasının tercih edilen gazıdır. Sıvı azot endüstriyel anlamda ve büyük miktarlarda sıvılaştırılmış havadan destilasyon yoluyla üretilir. Ortam sıcaklığından uygun şekilde izole edilmesi durumunda, basınç uygulaması gerektirmeyen bir azot gazı kaynağı oluşturur.
Sıvılaştrılmış azotun kullanıldığı frigofrik nakliye, Dünya’da ve AB ülkelerinde yaygın kullanımı mevcuttur. Motorine karşı daha ucuz olması, çevreye zararının olmaması, çalışırken sessiz olması ve konvansiyonel soğutuculardan 300 kg daha hafif olması nedeniyle taşıma kapasitesine ve yakıt kullanımına pozitif etki sağlayan bu sistemin tedarikçisi “Nature Fridge” isimli firmadır. Bu soğutma sistemi; kamyon ve TIR larda çift rejimli soğutma da mümkündür.
LIN gazı Türkiye’de; İstanbul, Bursa, İzmir, Adana, Ankara gibi illerde temin edilebilmektedir. Örneğin; 650 litre kapasiteli LIN tankı; (-23) santigrad derece sıcaklıkta, bir kaç duraklı ve 12 saat seyehat süreli bir routta gidiş dönüş soğutma ihtiyacını karşılamaktadır. Soğutma sistemi; ATP Sertifikasına sahip halen kullanılmakta olan araçlara da monte edilebilmektedir. Soğutma sisteminin en önemli özelliği; defrost ihtiyacının olmaması, çalıştıktan sonra bir dakika içinde ayarlanan sıcaklığa ulaşması (-23 santigrad dereceye ulaşması), sistemin hiç bakım gerektirmemesidir.
Aşağıda LIN ile konvansiyonel soğutucu (dizel yakıt kullanan) operasyonel maliyetleri karşılaştırmasını bulabilirsiniz.
NatureFridge Soğutma Sistemi
The natureFridge soğutma sistemi; sıvı nitrojenin soğutucu gaz olarak kullanıldığı cryogenic bir soğutma sistemidir. Sıvı nitrojen endüstride soğutmada kullanılan toksik madde içermeyen, motorin litre fiyatıyla mukayese edildiğinde olağanüstü fark olan ve ülkemizde Ankara, İzmir, İstanbul, Bursa, Adana ve Antalya’da, kolaylıkla temin edilebilen, soğutma sisteminin hiç bakım gerektirmediği, çalışırken 60 desibel dan az gürültü seviyesine sahip olması nedeniyle gece şehir merkezine yapılan dağıtımlarda çevreyi rahatsız etmeyecek, atmosferde %78 oranında bulunması nedeniyle çevreyi kirletmeyen, çalıştıktan bir kaç dakika sonra arzu edilen en düşük sıcaklığa ulaşabilen ve çalıştığı sürece taşıma sıcaklığını sabit tutan bir sistemdir.
The natureFridge soğutma sisteminin çalışma prensibi; kasa içindeki oksijen ile sıvı nitrojen buharının yer değiştirmesine dayanır. Bu yöntem taşınan ürünlerin raf ömrünü de uzatan bir sistemdir.
Dizel Motordan Tahrikli Soğutma Sistemleri;
– Gürültü seviyeleri 60 db’den fazladır.
– Hareketli parçalar nedeniyle sürekli bakım gerektirir.
– Arzu edilen sıcaklığı seyahat boyunca sabit biçimde veremezler. (defrost nedeniyle)
– Çevreye Carbon monoksit salmaktadır.
Yakıt ve Bakım Maliyetleri Mukayese (Euro)
– 13.6 m uzunluğundaki standart refeer treyler ile günde 12 saat çalışan bir aracın (yılda 3000 saat) her sevkiyatın taşıma sıcaklığının -20 ve +4 santigrad derecede olduğu ve seferde 2 boşaltma yaptığı varsayımıyla hesaplanmıştır.
– **Dizel motordan tahrikli bir TIR ünitesi u sıcaklıktaki bir taşıma sırasında saatte 3,5 litre motorin kullanır.
– Her 400 saatte bir bakım yapıldığı öngörülmüştür.
– Naturefridge sistemi mekanik sistemle soğutulan araçlarda donuk taşımalarda %15, soğuk taşımalarda %37 daha az maliyetle gerçekleşir.
Taner ATLATIRLAR
