Rakamlarla Türkiye Lojistik Sektörü
Türkiye lojistik sektörünün büyüklüğünün tespiti için birçok parametrenin birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Yıllara göre gerçekleşen GSYİH değerlerinin hangi sektörler tarafından sağlanmış olduğu, ülkelerin lojistik operasyonları hangi alanlarda yoğunlaştırması gerektiği konusunda yön göstermektedir.
Türkiye genelinde sağlanan GSYİH’nın önemli kısmı İmalat Sanayi tabanlı ürün ve hizmetlerden elde edilen kazançlardır. Tablo 1’den görüleceği üzere 2009 yılı GSYİH değerlerinde Ulaştırma, Depolama ve Haberleşme alt sektörü toplam GSYİH değerinin % 13’lük bölümünü oluşturarak önemli bir stratejik sektör olduğunu ispatlamıştır. Bunun yanı sıra, %15’lik payı ile imalat sanayi GSYİH değerinin lokomotifi olmayı sürdürmektedir.
Tablo 1 GSYİH Sektör Kırılımları (1.000 TL) [TUİK, 2010]
Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Sektör Kırılımları
Tablo 1 incelenirse Ulaştırma, Depolama ve Haberleşme alt sektöründeki değişim en çok imalat sanayindeki değişime paralellik göstermektedir. Diğer bir deyişle imalat sanayine yönelik projeksiyonlar lojistik sektörü için önemli göstergedir.
Tablo 1’de Ulaştırma, Depolama ve Haberleşme sektörü adından da anlaşılacağı üzere haberleşme sektörünü de kapsamaktadır. Bu çerçevede, GSYİH içindeki lojistik sektörü payının doğrudan hesaplanabilmesi için Dünya Ticaret Örgütü tarafından verilen lojistik(ulaştırma) giderlerinin Hizmetler GSYİH’ sına oranı parametresi yardımıyla tam Lojistik Sektörü değerlerinin hesaplaması yapılabilir.
Tablo 2 Ulaştırma, Depolama ve Lojistik GSYİH Verileri (1.000 TL)
Ulaştırma, Depolama ve Lojistik Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Verileri
Tablo 2 incelenirse 2008 yılı Türkiye Hizmetler GSYİH’si 609.420.726.000 TL’dir. Lojistik’in Hizmetlerdeki payı %23 olarak kabul edilirse Lojistik Sektör payı 137.302.489.590 TL olacaktır.
Diğer taraftan Deloitt Taşımacılık ve Lojistik Sektörü 2010 raporuna göre lojistik sektörü havayolu, denizyolu, karayolu ve demiryolu taşımacılığı ve bunlarla ilgili altyapı ve hizmetler olarak tanımlanmakta ve küresel anlamda 2007 yılı itibarıyla 3,4 trilyon dolarlık büyüklüğe eriştiği ve 2012 yılında ise 3,4 trilyon dolarlık büyüklüğe erişeceği belirtilmektedir. Raporda lojistik sektör büyüklüğünün Türkiye GSYİH’nın %8-12’si arasında olduğu öngörülmektedir. Bu orana göre sektör büyüklüğü 65-95 milyar dolar olarak hesaplanmaktadır. 2008 yılında yapılan Türkiye Lojistik Sektör Araştırmasında ise sektör potansiyel hacmi 59 milyar dolar, lojistik hizmet sağlayıcıların payının ise 22 milyar dolar olduğu öngörülmektedir.
Sonuç olarak Türkiye’de lojistik sektör büyüklüğünün yaklaşık 85 milyar dolar, lojistik hizmet sağlayıcıların payının ise 35 milyar dolar olduğu öngörülebilir.
Prof. Dr. Mehmet TANYAŞ
Maltepe Üniversitesi
Uluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi Bölüm Başkanı
Lojistik Derneği (LODER) Başkanı
mehmettanyas@gmail.com
