A.TR Dolaşım Sertifikası
Avrupa Topluluğu’na dahil, A bendinde listesi verilen ülkelerle aramızdaki ticarette, serbest dolaşımda bulunan eşya (Türkiye veya topluluk menşeli olan veya üçüncü ülke menşeli olup Türkiye veya toplulukta ithal işlemleri tamamlanmış, gerekli gümrük vergisi, eş etkili vergi ve resimleri tahsil edilmiş, bu vergi ve resimleri tam veya kısmi bir iadeden yararlanmamış eşya) için, ihracatçı firma tarafından düzenlenen belgedir. İhracatçı firmanın bağlı bulunduğu Ticaret veya Sanayi Odası tarafından tasdiklenip, Gümrük İdaresince vize edilir.
A.TR Dolaşım Belgesi, Türkiye’den Topluluğa veya Topluluktan Türkiye’ye doğrudan nakledilen eşya için düzenlenir. Üçüncü ülkelerden geçmek veya bu ülkelerde aktarma işlemine tabi tutulmakla beraber, bu ülkelerden geçişi veya aktarma işlemi Türkiye veya Toplulukta düzenlenen tek bir taşıma belgesi kapsamına giren eşya da doğrudan nakledilmiş sayılır.
Topluluk ile gerçekleştirilen Gümrük Birliği sanayi ürünlerini içermektedir. Bununla birlikte, büyük bir çoğunluğunu gıda sanayii ürünlerinin oluşturduğu ve işlenmiş tarım ürünleri olarak nitelendirilen bir grup ürün de Gümrük Birliği kapsamında yer almaktadır. Öte yandan domates salçası, meyve ve sebze konserveleri, meyve suları, peynir, dondurulmuş ve kurutulmuş her türlü gıda maddeleri, et ürünleri Topluluk tarafından tarım ürünü olarak mütalaa edildiğinden, söz konusu ürünler Gümrük Birliği’ne dahil olmamaktadır. Bu ürünlerin ticaretinde, tercihli rejimden yararlanılabilmesi için, menşe statüsünü belgelemek üzere EUR.1 Dolaşım Sertifikası düzenlenmesi gerekmektedir.
Düzenlendiği Ülkeler
– Almanya
– Avusturya
– Belçika
– Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı
– Çek Cumhuriyeti
– Danimarka
– Estonya
– Finlandiya
– Fransa
– Hollanda
– İrlanda
– İspanya
– İsveç
– İtalya
– Kıbrıs
– Letonya
– Litvanya
– Lüksemburg
– Macaristan
– Malta
– Polonya
– Portekiz
– Slovakya
– Slovenya
– Yunanistan
Düzenlenme Şekli
İhracatçılar veya gümrük beyannamelerini imzalamakla yetkili temsilcileri, bu dolaşım belgesini, belgenin arka sayfasında yazılı kurallara uygun olarak ve aşağıdaki noktaları dikkate alarak doldururlar;
a) Dolaşım belgeleri yazı makinası veya el yazısı ile doldurulur.
b) El yazısı ile doldurulduğu zaman mürekkepli kalem ve büyük matbaa harfleri kullanılmalıdır.
c) Belge üzerinde silinti ve ilaveler bulunmamalı; düzeltmeler yanlışların üzeri çizilmek ve gerekirse doğruları yazılmak suretiyle yapılmalıdır. Bu şekilde yapılan bütün düzeltmelerin belgeyi düzenleyen tarafından imzalanması ve Gümrük İdaresince tasdik edilmesi gerekir.
d) Düzenlenen belgede 10. kutuda belirtilen her maddeye, 9. kutuda bir sıra numarası verilir ve son kaydın hemen altına sonradan ilave yapılmamasını sağlamak üzere yatay bir çizgi çekilerek doldurulmayan kısımlar çapraz bir çizgiyle iptal edilir.
e) Dolaşım belgelerinde kayıtlı eşyaların, tanınmalarına olanak verecek yeterli kesinlikte ve ticari deyimleri ile hiçbir tereddüte yer vermeyecek açıklıkta cins, nevi, nitelik ve miktar olarak ayrıntılı bir biçimde beyan edilmesi zorunludur. Bu gereği yerine getirmeyen ihracatçıların düzenledikleri belge, Gümrük İdaresince vize edilmez.
f) İhracatçılar veya gümrük beyannamesini imzalamakla yetkili kanuni temsilcileri, dolaşım belgesinde kayıtlı eşyanın, Türkiye menşeli olduğuna veya Türkiye’de serbest dolaşımda bulunduğuna dair tevsik edici tüm bilgi ve belgeleri de dolaşım belgesi ile birlikte Odalara vermekle yükümlüdür.
g) Serbest Bölgelerde yerleşik firmalar için 5. kutuya (İhraç Ülkesi) yalnızca “TURKEY” yazılır.
Ticaret ve Sanayi Odalarınca Yapılacak Tasdik İşlemleri
İhracatçılar veya gümrük beyannamesini imzalamakla yetkili kanuni temsilcileri tarafından A.TR Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak doldurulan ve kaşelenip imza edilen dolaşım belgeleri, Türkçe faturanın kaşelenip imzalanmış bir fotokopisi ve Ek 2’de örneği verilen bir dilekçe ile birlikte Odalara verilir. İhracatçı ve imalatçı firmalar farklı ise imalatçı faturasının fotokopisi de dilekçeye eklenir.
Odalar bu belgelerin kurallara uygun olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol edip, gerekiyorsa belgede kayıtlı eşyanın Türkiye’de serbest dolaşım halinde bulunduğu hususunda tevsik edici diğer bilgi ve belgeleri de inceleyerek gerekli işlemleri tamamlar.
Belgelere ilişkin kontroller tamamlandıktan sonra, yeşil renkli ilk nüsha hariç diğer nüshalar sorumlu memur tarafından imza ve Odaya ait mühürle tasdik edilir. Biri beyaz üzerine yeşil zeminli, dördü beyaz olan beş nüshalık takım halindeki dolaşım belgesinin beyaz renkli nüshalardan biri, fatura fotokopisi, dilekçe ve varsa diğer tevsik edici dokümanlar Odada alıkonulur. Sertifikanın diğer nüshaları, ihraç işleminin yapılacağı Gümrük İdaresine vize ettirilmek üzere ihracatçıya verilir.
Odalar, ihraç belgeleri ve dolaşım belgelerinden üçüncü ülkelere gönderileceği anlaşılan eşya için A.TR Dolaşım Belgesi tanzim edemez.
A.TR Dolaşım Belgesinin Gümrük İdaresince Vize Edilmesi
Dolaşım Belgelerinin gümrük idarelerince vize edilmesi bizzat ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi tarafından talep edilir. Yetkili olmayan kişiler tarafından yapılan vize talepleri gümrük idarelerince kabul edilmez.
Gümrük idareleri vize edilmek üzere ihracatçılar tarafından ibraz olunan dolaşım belgelerinin doğruluğunu kontrol eder ve gerek görürlerse dolaşım belgesinde kayıtlı eşyanın muayenesini yapar.
Gümrük idareleri bu kontrolleri yaparken;
a) Dolaşım belgelerinin A.TR Yönetmeliği hükümlerine uygun olup olmadığını incelemek;
b) İhraç konusu eşyanın cins, nevi, nitelik ve miktar itibariyle dolaşım belgesindeki kayıtlara uygun olup olmadığını tespit etmek;
c) İhraç konusu eşyanın Türkiye’de serbest dolaşım durumunda bulunup bulunmadığını belirlemek;
d) Eşyaya ait ihraç belgeleri yanında nakliyeciler tarafından verilen (kara, demiryolu, deniz ve havayolu ile yapılan taşımalar dahil) konişmento, manifesto veya yük senetlerini de incelemek;
e) İhraç konusu eşyayı Gümrük Yönetmeliğindeki esaslara göre muayene etmek suretiyle işlem ifa eder.
Gümrük vizesine ayrılmış olan bölümün doğru ve eksiksiz olarak doldurulması şarttır. Yanlış veya eksik olarak yapılan vize işlemi belgeyi geçersiz kılar ve sonradan kontrol sebeplerinden birini teşkil eder. Gümrük idareleri vizeye ayrılmış olan bölüme gümrük beyannamesinin tarih ve sayısı ile Gümrük İdaresinin adını kaydederek, idarenin okunabilir damgasını tatbik eder. Belge üzerine vize işlemini yapan gümrük görevlisinin adı, soyadı, sicil numarası yazılarak tarih ve imza atmak suretiyle vize işlemi tamamlanır.
Gümrük idareleri, kendilerine ibraz edilen ihracat evrakından veya dolaşım belgelerinden üçüncü ülkelere gönderileceği anlaşılan eşya için A.TR Dolaşım Belgesi vize edemez.
Gümrük idareleri, fiili ihracatın gerçekleşmesinden sonra dolaşım belgelerinin yeşil renkte zemini olan ilk nüshalarını ihracatçıya verir, beyaz renkli nüshalardan birini Gümrük İdaresinde alıkoyar ve diğer iki nüshayı, fiili ihracatı takibeden ilk iş günü içinde ilgili Odaya gönderir.
Oda Tarafından Tasdik Edilen Bir A.TR Belgesinin Değiştirilmesi veya Belgenin İptali
Tasdik edilen bir A.TR Dolaşım Belgesinin değiştirilmesi/iptali, bu değiştirme/iptal işleminin eşya ihraç edilmeden önce yapılması şartıyla mümkündür.
Dolaşım belgelerinin değiştirilmesi talebi, belgeyi düzenleyen Oda tarafından incelenir. Cins, nevi, nitelik ve miktar açısından, kayıtlı eşyanın ilk belgedeki eşyaya tamamen uygun bulunduğu saptandıktan sonra yeni belgenin tasdik işlemi yapılır.
İptal edilen bir belgenin tüm nüshaları, firma tarafından Odaya iade edilir.
A.TR Dolaşım Belgelerinin Eşyanın İhracından Sonra Verilmesi
Eşyanın ihracı sırasında unutulma, yanlışlık, ihmal veya özel şartlar nedeniyle A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenmediği hallerde, eşyanın ihracından sonra da A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenebilir.
A.TR Dolaşım Belgesinin verilmiş, ancak teknik nedenlerle ithalatçı ülke Gümrük İdaresince kabul edilmemiş olduğunun ilgili Oda ve Gümrük İdarelerine ispat edilmesi halinde de dolaşım belgesi sonradan düzenlenebilir.
Bu durumda ihracatçı:
a) Çıkış işleminin yapıldığı Gümrük İdaresinin adını, gümrük beyannamesinin tarih ve sayısını belirterek bağlı bulunduğu Odaya yazılı talepte bulunur.
b) Sözkonusu eşya için ihraç sırasında A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenmediğini veya A.TR Dolaşım Belgesinin ithalatçı ülke Gümrük İdaresince “teknik nedenlerle” kabul edilmediğini sebepleriyle birlikte bu yazıda beyan eder.
c) Usulüne uygun olarak doldurulmuş A.TR Dolaşım Belgesini kaşeleyip, imza edip talep yazısına ekler.
İhracattan sonra verilen A.TR Dolaşım Belgelerinin – orijinal dahil – tüm nüshalarının “Gözlemler” bölümüne tasdiği yapan Oda tarafından “SONRADAN VERİLMİŞTİR” damgası vurulur.
İkinci Nüsha Dolaşım Belgesi Düzenlenmesi
A.TR Dolaşım Belgesinin çalınması, kayıp veya zayi edilmesi halinde, ihracatçı, bağlı olduğu Odaya bir dilekçe ile başvurarak dolaşım belgesinin ikinci bir nüshasının tasdik edilmesini isteyebilir. Dilekçede ilk dolaşım belgesinin numarası, odaya tasdik ettirildiği tarih ve ikinci nüshanın düzenlenme gerekçesi belirtilir.
Oda, tamamen ilk belgeye uygun olarak doldurulan ikinci nüsha belgeyi tasdik eder. Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha dolaşım belgelerinin – orjinal dahil – tüm nüshalarının “Gözlemler” bölümüne “İKİNCİ NÜSHA” damgası vurulur.
Gümrük İdareleri, ihracatçı tarafından ibraz edilen ikinci nüsha belgeyi, kendilerinde bulunan ihraç işlemi yapılmış olan eşyaya ait dolaşım belgesiyle karşılaştırıp, ikinci nüshasının doğruluğunu saptadıktan sonra, vize işlemini yapar. Ancak gümrük vizesi bölümüne ilk dolaşım belgesinin vize tarihi ve seri numarası yazılır.
Dolaşım Belgelerinin İbraz Süreleri ve İbraz Sürelerinin Uzatılması
a) A.TR Dolaşım Belgesinin, ihracatçı ülke Gümrük İdaresince vize edildiği tarihten itibaren dört ay içerisinde ithalatçı ülke Gümrük İdaresine ibraz edilmesi gerekir.
b) A.TR Dolaşım Belgesi, beklenmeyen durumlardan kaynaklanan sebeplerin mevcudiyeti halinde (a) bendinde belirtilen sürenin bitiminden sonra da Gümrük İdaresince kabul edilir.
c) Dolaşım belgesinin ibrazının geciktiği diğer durumlarda, eşyanın süresi içinde ilgili gümrüğe arz edilmiş olması şartıyla A.TR Dolaşım Belgesi kabul edilebilir.
d) “SONRADAN VERİLMİŞTİR” kaydını taşıyan A.TR Dolaşım Belgelerinin de, ihracatçı Gümrük İdaresinin vize tarihinden itibaren 4 ay içinde ithalatçı Gümrük İdaresine ibrazı zorunludur.
A.TR Dolaşım Sertifikası (Boş Örnek)