Lojistik yönetimi; Tedarik zinciri yönetiminin bir parçası olarak, müşteri ihtiyaçlarının karşılanmasında, ürünlerin başlangıç noktasından tüketildiği noktaya kadar ileri-geri hareketi, depolama-dağıtım faaliyetinin etkili ve verimli bir şekilde planlanması, uygulanması ve kontrol edilmesidir.
İdeal bir lojistik yönetiminde doğru ürünün, doğru zamanda ve düşük maliyet ile bulunması önemlidir. Dünya’da gelişen ticaret ağı, ekonomik ilişkiler, ihtiyaçlar ve bununla paralel olarak sürekli güncellenen mevzuatlar göz önüne alındığında, gümrükleme süreçleri de lojistik yönetiminin artık ayrılmaz bir parçası olmuş durumdadır.
Türk ekonomisinin 80’li yılların sonları itibari ile global dünya ile daha fazla entegre olması lojistik sektörünü de, ekonomimizin parlayan yıldız sektörlerinden birisi haline getirmiştir. Sektör de bu dönemde zaman kavramı önemli bir avantaj unsuru haline gelmeye başlanmıştır. 2000’li yıllarda ise artık zaman-süre kavramları yeterli olmamaya başlamış ve müşterilerin pazarını geliştirici bir hale de bürünmesi zorunlu olmuştur.
Lojistik Yönetiminde İnovasyon
Sağlık; bir insanın hastalık, sakatlık durumu olmayışı, bunun dışında bedenen, ruhen ve sosyal yönden sağlam olmasıdır. Sağlığın değerini hiçbir para birimi ile ölçemezsiniz. İnsanın, koruması gereken en kıymetli varlığı kendi sağlığıdır. Çünkü sağlık bozulursa, insan, bedenen ve ruhen de bozulur.
Kısa bir giriş yapmak istediğim sağlık konusu lojistik aksiyonlarında bir kolunu oluşturmaktadır. Sağlık Lojistiği diğer adlarıyla; Hastane ve İlaç Lojistiği de diyebiliriz kendi içlerinde aksiyonlara ayrılmıştır. Her alt unsurun yapılan katma değerli işlemler, taşıma şekilleri, teslimat süreleri, teslim şekilleri vb. yapılanmaları mevcuttur. Genel itibariyle sağlık lojistiğini ele aldığımızda, tüm işlemleri sağlık bakanlığının gözetimi altında belli kural ve prosedürler eşlinde yapılan çok hassas ve önemli bir konudur. Hammadde ithalatından başlayarak, üretimine, depolanması ve dağıtımına, katma değerli tüm işlemlerine kadar yönetmelikler ve denetimlerle kontrol altına alınmıştır. Üretim aşamasından sonra paketleme ve son kontrol işlemleri dikkatli yapılmalı ve denetlenmedir. Ürünlerin depolanacağı alanların hijyen kurallarına uygun olması, gerekli ısı ve nem derecelerine dikkat edilmesi, hava ile temasının asgariye indirilmesi, haşarat kontrollerinin düzenli yapılması, denetim unsurlarının en üst düzeyde takip edilmesi, gerekmektedir.
Sağlık Lojistiği
Sağlık lojistiğinde taşınan ana ürünlerden olan ilaç taşımacılığı genel olarak Ecza Deposu denilen kuruluşlar üzerinden yapılmaktadır. Bu kuruluşlar kendi içlerinde oluşturdukları tedarik zinciri ile ürünlerin depolanması ve alıcısına teslimine kadar tüm süreçleri organize ederler. Ecza Depoları bir bakıma ilaç firmalarının toptancısı konumundadır. Ecza depolarının bu hizmetleri dışında birde Mümessil Ecza depoları vardır. Bu kurumların yönetimi kısmen ilacı üreten veya ithalatını yapan bir firmadadır.
Lojistik şirketleri çok hassas olan bu sektörde ürünlerin taşınması, depolanması ve sevk edilmesi aksiyonlarında aktif rol oynamaktadır. Lojistik şirketlerinin ilaç ve benzeri ürünleri taşıyan araçlarının temiz ve hijyenik olması önem arz etmektedir. Temizlik (hijyen) sağlık lojistiğinin olmazsa olmadır. İlaç ve benzeri ürünleri taşırken kokulu, kırılabilecek, ilaçlara zarar verebilecek ürünlerin aynı araçta taşınmaması gerekmektedir. Gereklilik durumuna göre araçların ısı kontrollü, hava ile teması kısıtlı olan araçlar olması gerekebilir. Bu tür ürünlerin teslimatı için görevlendiren personelinde eğitimli, özel giysili olması ve hijyen kurallarına dikkat etmesi gerekmektedir. Bu tür taşımalarının denetimi dikkatli ve özenli bir şekilde yapılmalıdır.
Sonuç itibariyle lojistik bir koordinasyon işidir. Hangi alanda olursa olsun yapılan aksiyonda yaşanılan tek bir aksaklık bütün organizasyonu altüst edebilir. Bu durum ise üreticiden tüketiciye kadar olan tüm silsileyi etkiler.