Bu makalemizde gümrüklerin işlem akışını kısaca özetleyelim. Gümrük işlemine nasıl başlanır, dış ticaret şirketlerinin ve nakliye şirketlerinin gümrük işlemlerinin başlangıcında yapması gerekenler nelerdir vs. tarzı soruların cevaplarına bu makalemizde değinmeye çalışacağım.
Beyanın kelime anlamı bilgilendirmedir. Bu kısa açıklamadan yola çıkarak gümrük beyanını açıklayalım.
Gümrük beyanı; Alım-satıma konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine alınması veya Türkiye Gümrük Bölgesinin dışına çıkarılması aşamasında devletin bilgilendirilmesidir.
Beyanname kişileri bağlayıcı niteliktedir. Ondan dolayı yazılırken dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Örnek vermek gerekirse malın cinsi, kap adedi, brüt ve net kiloları ve mal bedeli gibi bilgiler mutlaka doğru ve dikkatli şekilde yazılmalıdır.
(daha&helliip;)
Evrim Programı İle İhracat Beyannamesi Nasıl Yazılır?
İhracat sistemini açıyoruz. Veri girişi bölümünden ihracat beyannamesi seçilir. Karşımıza ihracat beyannamesi gelir. Programda tab tuşu aracılığı ile hareket edilir. Kutuları doldurmak için F4 tuşundan yardım alırız. Kutuların doldurulması;
Gönderen: Beyanname doldurmaya gönderici ( ihracatçı firma) kutusuyla başlanır. Gönderen kutusunun üzerine gelindiğinde F4 e basılır. Firmanın kısa unvanını yazar ara deriz. Eğer firma kayıtlı ise karşımıza gelir. Kayıtlı değilse ekleye basar firmanın kısa unvanını uzun unvanını adresini tel no sunu fax no sunu , vekalet durumunu ( bu kutunun anlamı ihracatçı firmanın işlerini takip etmesi verdiği yetkidir. Üst kısma noter alt kısma noter numarası yazılır. Vekalet başlangıç ve bitiş tarihini yazarsak program vekalet süresinin bitimine yakın zamanda haber verir.) Vergi kısmına geldiğimizde vergi dairesi alt no kısmınada vergi numarası (10 haneli) yazılır.
Rejim: Beyannamede 37 numaralı kutucuktur.Beyannamenin ana bilgisi hükmündedir. 40.00 a kadar olanlar ihracat kodları 40.00 dan sonrası ithalat kodlarıdır. Rejim normalde 4 haneli bir kutucuktur. 2 rakam sol tarafa 2 rakam sağ taraftadır. Sol tarafta yazdığın rakam eşyayı şuanda tabi tuttuğun rejim, sağ tarafta eşyanın daha önce tabi tutulduğu kısımdır. Gümrükte rejimle ilgili yanlışlık yapıldıysa düzeltme yapılmaz. Programda kutunun üzerine gelinir F4 e basılır. Fatura bilgileri hangi rejime uygunsa o seçilir.
Kap Adedi: Faturanın bütün kalemlerinin toplam kap adedi bu haneye yazılır. Kap adedi doğru ve tam yazılmalıdır. Programda direk rakamla bu kutuyu doldururuz.
Çıkış Gümrüğü: Beyannamenin 1BEYAN yazan kısmının hemen yanındaki A SEVK-İHRACAT/VARIŞ GÜMRÜK İDARESİ yazan kısmını temsil eder. Programda kutunun üzerinde F4 e basılır eşyanın çıkış gümrüğü hangisi ise o seçilir.
Alıcı: Programda F4 tuşuna basılır. Eğer alıcı firma kayıtlı ise kısa unvanını yazar ara deniz. Ekrana gelen firma üzerine çift tıklanır böylece alıcı firma seçilmiş olur. Firma kayıtlı değilse ekle seçilir. Alıcı firmanın unvanı adresi tel fax numarası vb. bilgileri girilir tamam denir. (Alıcı firmanın ülke kodunu bulmak için F4 basılır)
Sözleşme: Ticari sözleşmelere ilişkin kod girilir. F4 e basılır hangi sözleşme türü uygunsa o seçilir. (ihracatta genellikle 11 olur) Beyannamede 24 üncü kutunun açıklamasıdır.(24 İşlemin Niteliği)
AL – SAT: Alıcı ile satıcı arasındaki ilişkiyi belirtir.(alıcı ile satıcı arasında anlaşma gibi.) Programda üzerine gelinir F4 e basılır. İlişki yoksa 6 seçilir.
İlk Ülke : İhraç eşyasının gönderileceği ilk ülke kodu girilir. F4 e basılır eşyanın gideceği ilk ülke hangisi ise o ülkenin kodu seçilir.
NOTİFY : Bazı ihracat faturalarında ihraç ülkesi ile eşyanın teslim edileceği adres aynı olmayabilir. Bu durumlarda eşyanın teslim edileceği yer ayrıysa bu durumlarda notify kutusu doldurulur. Programda kutunun üzerinde F4 e basarız firma varsa seçeriz yoksa ekleriz.
Ref No : İşletmenin kendisine ait olan numarasıdır. Faturalarda varsa yazılır. Kutunun direk üzerinde yazımı yapılır.
KONT : Konteynır hanesidir. Eşya konteynırla taşınıyorsa rakamla 1 yazılır, konteynırla taşınmıyorsa 0 yazılır.
TİC. Ülkesi : Bu kutuya ticaret yapılan ülkenin kodu yazılır. F4 e basılır ülkenin adı yazılır tamam denir.
Beyan S. : Beyan sahibi veya gümrük müşavirinin tam adı , adresi ve vergi numarası yazılır tamam denir.
Teslim Şekli : Kutunun yanındaki ok işaretine basılır. Eşyanın teslim şekli hangisi ise o seçilir. Hemen yanındaki kutuya teslim şekline göre eşyanın hangi şehir yada ülkede teslim edileceği yazılır.
Çıkış Ülkesi : (Çıkış/ihracat ülkesi) Eşyayı hangi ülke ihraç ediyorsa o ülkenin kodu yazılır. (Türkiye için 052) F4 e basılır ülke kodu bulunur.
Çıkış Aracı : Çıkışta kullanılacak olan araç yazılır. (Kamyon uçak tren) Hemen yanındaki kutuya taşıma aracının bayrağı hangi ülkeyse o ülkenin kodu yazılır. F4 ten yardım alınır. ( ör. Türkiye bayraklı ise 052)
DÖVİZ : Kutunun yanındaki ok işaretine basılır. Faturada hangi döviz cinsi yazılıysa o seçilir. Hemen yanındaki kutuya toplam döviz miktarı yazılır.
Gideceği Ülke : Bu kutuya eşyanın en son gideceği (yani ihracat yapılan ülke) ülke yazılır. F4 e basılır hangi ülke ise kodu seçilir.
Sınırı Geç. : Sınırı geçecek olan taşıt aracının kimliği(kamyon uçak) yazılır. Yanındaki kutuya sınırı geçen aracın ülke kodu yazılır. F4 ten yardım alınır.
Yükleme Yeri : Eşyanın yüklendiği yerin adı yazılır. F4 tuşuna basılır. Önümüze gelen ekrandan eşya nereden yükleniyorsa o seçilir. (Ör: 1AHL )
Banka : Firmaya ödeme transferinde aracı olacak bankanın adı yazılır. F4 e basılır bankanın kısa adı yazılır % işareti konulur şube adı yazılır ara denir. Gelen banka seçilir otomatik olarak banka kodu ekrana gelir.
Sınırdaki : Sınırdaki taşıma şeklidir. Karayolumu, havayolumu onu açıklayan kutudur. F4 basılır taşıma hangi yolla yapılıyorsa o seçilir.
Dahili : Sınırdaki kutusunun aynısı
İ.Kod : Boş bırakılır .
Nakliyeci : F4 e basılır. Nakliye firmasının ismi yazılır eğer kayıtlıysa seçilir kayıtlı değilse eklenir.
Sınır Gümrüğü : F4 e basılır. Eşyanın Türkiye topraklarını terk edeceği sınır gümrüğü seçilir.
Eşya Yeri : Eşyanın bulunduğu yerin adı yazılır.
Birlik Kodu : (Birlik kodu) Firmanın kayıtlı olduğu ihracatçı birliğini ifade eder. F4 e basılır firma hangi ihracatçı birliğine kayıtlı ise o seçilir. (Ör:tekstil ve konfeksiyon ihracat birliği)
Fatura Firma :
Ödeme Şekli : F4 e basılır. Fatura üzerinde ödeme hangi türde yapılıyorsa o seçilir. (Mal Mukabili: Mallar teslim edildiğinde ödeme yapılır. Vesaik şekli: Ödemenin banka aracılığıyla gitmesi. Agredatif: İhracatçı firmanın yurt dışındaki firmayla yaptığı anlaşma koşuluyla ödeme şekli. Vb.)
Vekalet : Noterin adı numarası ve tarih yazılır.
Kap Marka / Ambalaj No : Bu kutuya ADDR yazılır. Hemen yanındaki kutuya nokta konur.
Ambalaj : Ok işareti yardımıyla faturada hangi ambalaj türü kullanıldıysa o seçilir. (Paket koli palet vb.)
Tır Sayısı : Tır kullanılmış ise kaç tane tır varsa sayısı, kullanılmamış ise 0(sıfır) yazılır. (Tır sayısı hanesinde taşıma uçakla yapıldıysa 0 olur. Komple konteynır ise konteynır sayısı, karayoluysa parsiyel ise 0 olur, komple tırsa kaç adet tır varsa sayısı yazılır.)
Bu kısma kadar olanlar beyannamenin genel bilgilerini içerir. Alt kısımda kalemlerin özellikleri girilir.
GTİP : (Gümrük tarife istatistik pozisyonu) Faturada eşya kodu verilmiş ise direk yazılır tab tuşuna basılır. Mal tanımı kısmına gelinir. Eşyanın mal tanımı yazılır tekrar tab tuşuna basılır. Faturada eşya kodu verilmemiş ise F4 e basılır. Eşyanın adı yazılır ara denir. Gelen kodun eşyaya uygunluğu kontrol edilir. Tamam denir .
Brüt KG : Faturada her kalem için ayrı brüt kg verilmiş ise direk yazılır. Verilmemiş ise boş bırakılır. Beyanname doldurulması bittikten sonra kalemler arasında kg dağılımı yapılır. Beyannamenin doldurulması bittiğinde tamam denir. Daha sonra hesap makinesi resmine tıklanır. Karşımıza gelen ekrandan brütten neti bulacaksak yada netten brüt kg ı bulacaksak onu seçeriz. Kiloları yazıp tamam dediğimizde kilo kalemlere eşit olarak dağıtılır.
Net KG : Yukarıdakinin aynısıdır.
Miktar : Eşyanın faturadaki miktarı yazılır.
M.Cins : Eşyanın adet mi kg mi olduğu yazılır.
FOB B.F : (Fob birim fiyatı) Teslim şekli fob ise (sigorta+navlun dahil değil) fob birim fiyatları girilir. Hemen yanındaki kutu program tarafından otomatik hesaplanır. Fobdan cif bulunacaksa beyannamenin işi bitip tamam denildikten sonra hesap makine sı tıklanır. Fobdan cif seçilir, sigorta ve navlun değerlerinin toplamı yazılır tamam denir. Otomatik olarak program hesaplamış olur.
FOB Tutar : Fob birim fiyatı girildiğinde program otomatik olarak hesaplar.
CIF F.B : Cif birim fiyatları girilmişse yazılır. Girilmemişse sonradan hesaplanır. Ciften fob bulunmak istendiğinde navlun ve sigorta bedeli çıkarılır. Hesap makine sı seçilir. Ciften fob işaretlenir, alt kutuya navlun ve sigorta bedeli yazılır tamam denir.
CIF Tutar : Otomatik olarak program kendisi atar.
İML Tipi : Tedarikçi ise T konulur.
İmalatçı : Eğer ihracatçı firma kendisi imalatçıysa direk firmanın kodu yazılır. İmalatçı başka biriyse eklenir.
Kap Cinsi : F4 e basılır Kap cinsi olarak hangisi kullanılmış ise o seçilir.(karşımıza kod olarak gelir örneğin kap=BI şeklinde)
Kap Adedi : Girdiğimiz kalemin kap adedini yazarız.
MUAF KO. : Dahili rejimler (yani 1040, 3151 gibi rejimler) söz konusu olduğunda kullanılır. 1040 ve 3151 de DIZIN yazılır. Katı ihracatta KIHR yazılır.
M. Kod : Boş bırakılır.
KATE : (Kategori) Bedelsiz eşya ise “B” yazılır. Diğer durumlarda boş bırakılır. (Zirai karantina “Z” )
Ölçü : Sistem otomatik yazar.
Teşvik No : Rejim 3151 olduğunda –D1A- yazılır. Diğer rejimler katı ihracat ise onlara –KIHR- yazılır. (Bu işlem yalnızca dahili işlemlerde geçerlidir diğer durumlarda boş bırakılır.)
MI : Mahrece iade demektir. Çıkışa iademi (eşyayı geri mi gönderiyorsunuz) sorusuna yanıt olarak verilir. İade yoksa –H-(hayır) varsa –E-(evet) yazılır.
ATR,EUR : Atr eur gibi belgeleri hazırlamak için alt kısımdaki yürüyen adam resmine tıklanır. Değiştir tıklanır hayır denilir. Hangi belge hazırlanacaksa o seçilir.
EDI Sistemi : İhracat sisteminde –EDI- yazan kısmın yan tarafındaki kamera resmi tıklanır. E-imza sistemini seçince kontrole gitmiştir ibaresi gelir. Tamam denir. Daha sonra programın üst kısmındaki DİĞER ibaresinden XML CLİMENT seçilir. Gidenler orta kısımda olanlardır. Beklemede yazarsa biraz sorun var demektir (bekleme normal şartlarda 15-20 sn sürer daha uzun zaman geçerse sistemde hata var demektir) Altta E harfi yanıp sönmeye başladığında cevap gelmiş demektir. Yanıp sönen E harfi üzerine iki defa tıkladıktan sonra gelen cevabı görürüz. Daha sonra kapatırız.(alt kısma simge durumuna getiririz yani) EDİ nin yanındaki bilgisayar resminin yanındaki kutuya tıklarız. Gelen cevap sayfası ekrana gelir. Buradan belge aktar yapılır. Belge aktarımı tamamlandı dediğinde kapatırız. Ana ihracat beyannamesi sayfasından değiştir dedikten sonra yeşil okey işaretinin yanındaki dosyaya tıklarız. Cevabı yazarız. Açılan sayfada birtakım numaralar çıkar karşımıza bunlar beyannameye ekli olan çeki listesi, fatura, diğer belgeler vb. belgelerin kodlarıdır. Eğer sorulan belgeler varsa –V- yazıp belge numarasını (mesela faturaysa fatura numarasını) belge tarihini yazıp ilerlenir alt sıralarda da aynı işlem uygulanır. Eğer karşımıza çıkan listede bizde olan bir belge çıkmamışsa aşağı inip sıra no su yazıp belge numarasını (F4 basıp hangi belgeyi hazırlayacaksak onun kodunu buluruz.) ekleyip tarihini yazıp tamam dinilir. Bu beyannamede hangi belgelerin var olduğunu göstermek için kullanılır.
NOT: EDI sisteminde yaptığın beyannamede yanlışlık var diyorsa yanlış olan kısma gelinip düzeltilir. EDI sisteminden gönderdiğin dosyaları silmek için mouse sağ tıklanır sil denilir.
Kaynak: Lojistik Defteri