Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü ve Türkiye ile Dünya Üzerindeki Uygulamaları
Ülkemizin 2023 yılı ihracat hedefleri doğrultusunda, ticaret erbabının uluslararası piyasalarda daha çok tercih edilmesi ile rekabet gücünün arttırılarak, ihracatımızın desteklenmesine katkı sağlanması amacıyla; 10.01.2013 tarihli 28524 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği ile Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası süreci başlatılmıştır.
Yetkilendirilmiş yükümlü, gümrük yükümlülüklerini yerine getiren, kayıt sistemi düzenli ve izlenebilir olan, mali yeterlilik, emniyet ve güvenlik standartlarına sahip bulunan, kendi oto kontrolünü yapabilen güvenilir firmalara gümrük işlemlerinde birtakım kolaylık ve imtiyazlar tanıyan uluslararası bir statüdür.
Kimler Yetkilendirilmiş Yükümlü Olabilir?
Serbest Bölgeler dâhil Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik, en az üç yıldır faaliyette bulunan gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşları yetkilendirilmiş yükümlü olabilir.
Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası ile Talebe ve Ek Şartlara Bağlı Olmaksızın Bütün Yetkilendirilmiş Yükümlülerin Yararlanabildiği Kolaylıklar
– Eksik belgeyle beyanda bulunabilme,
– Kısmi teminat uygulamasından faydalanabilme,
– Mavi hattan yararlanabilme,
– Azaltılmış zorunlu bilgilerden oluşan özet beyan verebilme,
– Beyannamenin belge kontrollerine tabi tutulması halinde kontrollerinin öncelikle yapılması,
– Beyanname kapsamı eşyanın muayeneye tabi tutulması halinde muayenenin öncelikli yapılması,
Talebe ve Ek Şartlara Bağlı Olarak Yetkilendirilmiş Yükümlülerin Yararlanacağı Kolaylıklar;
– İhracatta yerinde gümrükleme uygulaması kapsamında ihracat yapabilme
– İzinli gönderici yetkisi kapsamında taşımacılık yapabilme
– Götürü teminat uygulamasından faydalanabilme
– Onaylanmış İhracatçı Yetkisi (ATR Dolaşım Belgesi- Fatura Beyanı ve EUR düzenleyebilme )
– İthalatta yerinde gümrükleme izni
– İzinli alıcı izni
Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası Verilirken Hangi Koşullara Bakılır?
- Güvenilirlik Koşulu
- Ticari Kayıtların Güvenilir ve İzlenebilir Olması Koşulu
- Mali Yeterlilik Koşulu
- Emniyet ve Güvenlik Koşulu
Sertifikanın Geçerlilik Süresi Nedir?
Sertifika düzenlendiği tarihten sonraki ilk iş günü geçerli hale gelir. Askıya alma, geri alma ve iptal yaptırımlarından herhangi biri uygulanmadığı sürece sertifikanın geçerlilik süresi sınırsızdır.
Dünyada Hangi Ülkelerde Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulaması Bulunmaktadır?
Avrupa Birliği’ne üye ülkeler ile Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Cezayir, Çin ve Hong Kong, Dominik Cumhuriyeti, Guatemala, İsrail, İsviçre, Kanada, Kenya, Kolombiya, Kore, Kosta Rika, Malezya, Meksika, Norveç, Singapur, Ürdün, Yeni Zelanda ve Zambiya olmak üzere toplam 46 ülkede Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü uygulaması bulunmaktadır.
Avrupa Birliği’nde yaklaşık 10 bin adet yetkilendirilmiş yükümlü bulunmakta olup bunların yarıdan fazlası Almanya’da geri kalanlar ise başta Hollanda ve Fransa olmak üzere üye ülkelerde faaliyet göstermektedir.
Diğer taraftan ABD’de yaklaşık 10325 bin, Güney Kore’de 292 ve Japonya’da 482 adet yetkilendirilmiş yükümlü bulunmaktadır.
Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulamasının Faydaları Nelerdir?
Gümrük idaresiyle daha iyi ilişkiler ve işbirliği artışı.
Gümrük idaresinin iş yükünün hafifletilmesi.
Gümrüklerdeki yığılmanın önlenmesi.
Yasal ticaretin kolaylaştırılması ve yasa dışı ticaretle mücadelede etkinliğin arttırılması.
Ülkenin uluslararası rekabet gücünün artması.
Ülkenin yabancı yatırımlar için daha cazip hale gelmesi.
Dış ticaretin hızlı ve kolay yapıldığı bir ülke olarak tanınma.
Uluslararası piyasalarda ticaret ortağı olarak daha çok tercih edilme.
Uluslararası ticaretteki emniyet ve güvenlik açıklarının azaltılması yoluyla güvenli ticaretin teşvik edilmesi.
İşlemlerin daha az maliyetli ve daha hızlı gerçekleştirilmesi yoluyla ihracatın desteklenmesi.
Uluslararası standartlarda daha etkin ve verimli çalışan, daha yüksek rekabet gücüne ve daha iyi iç kontrol süreçlerine sahip firma sayısında artış sağlanması.
SONUÇ OLARAK; 2023 yılı ihracat hedefleri doğrultusunda uygulamaya konulan Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsünün firmalara getireceği yararlar, riskler ve uygulamada yaşanacak sıkıntıları önümüzdeki süreçte daha yakından görüp, takip edip ve uygulamaya yön verecek değişikleri yapmak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yetkisi dahilinde olacaktır.
Bir başka yazıda görüşmek dileğiyle…