Çoklu Taşımacılık (Multimodal Transport)
Çoklu Taşımacılık (Multimodal Transport), farklı taşıma üniteleri veya aracıyla, birden fazla taşıma türü kullanılarak yapılan taşıma türüdür.
Modern çoklu taşıma konteynerlerin ortaya çıkması ile gündeme gelmiştir. Standart kap niteliğindeki konteyner, yük için hem ulaştırma aracıdır; hem de ambalaj görevi görür. Ayrıca, taşıyan açısından bir yatırım olan konteyner genellikle, çoklu taşımanın ana malzemesini olarak kullanılmaktadır. Çoklu taşımanın ilk uygulamacıları konteyner operatörleridir. Çoklu taşıma bir yükün, satıcıyla alıcı arasında, en az iki taşıma sistemiyle ve tek yük senediyle taşınmasıdır.
Çoklu taşımanın uluslararası alanda yapılmasının yanında bir ülkenin ulusal sınırları içinde de uygulanabilmektedir. Günümüzdeki uygulama, ağırlıklı olarak, uluslararası çoklu taşıma yönündedir.
Birden fazla taşımacılık sistemine yatırım yapılması ve modern teknoloji kullanılması nedeniyle, fazla sermaye gerektiren bir yatırım türüdür. Bu yüzden taşıma hizmetinde kullanılacak taşıtlar ve altyapı pahalı yatırımlar gerektirmektedir. Çoklu taşıma ilk önce sanayileşmiş ülkeler arasında gelişim göstermiş, bugün ise tüm dünyada yaygınlık kazanmıştır. Gelişmekte olan ülkelerde kaynak bulma yönünde çalışmalar yapılmaktadır.
Çoklu taşımanın önem kazanmasında elleçleme tekniklerindeki gelişmelerin payı da etkili olmuştur. Özellikle de “birim yük” boyutlarındaki büyüme ve standartlaşma etkin rol oynamıştır. Bu yolla gemilerin hem limanlarda kalış süresi azalmakta; hem de elleçlenen birim yük miktarındaki artış sayesinde bu amaca uygun gemilerin hizmet verimliliği iyileştirilmiştir.
Modlar Arası Taşıma (Intermodal Transport)
Taşıcıyının taşımanın bütünü veya bir bölümünden sorumlu olduğu, birden fazla taşıma türü veya aracının kullanıldığı taşımadır. Uluslararası alanda Modlar Arası Taşıma (Intermodal Transport) olarak ifade edilir. Örneğin; demiryolu – karayolu, karayolu – havayolu veya denizyolu – demiryolu. Modlar arası taşımada, taşıma türü ile ilgili sorumluluğun nasıl paylaşıldığına bağlı olarak, farklı taşımacılık belgeleri düzenlenmektedir.
Modlar arası taşımacılıkta taşımayı organize eden Freight Forwarder veya taşıyıcı sadece kendisinin gerçekleştirdiği taşımanın sorumluluğunu üstleniyorsa, bu taşıma türü “Bölümlenmiş veya Parçalı Taşıma (Segmented Transport)” olarak adlandırılır.
Tek Modlu Taşıma (Unimodal Transport)
Eşyaların bir veya daha fazla taşıyıcı tek bir taşıma türü kullanılarak taşınmasına Tek Modlu Taşıma (Unimodal Transport) denir. Kara, deniz, demir veya havayolu taşımacılığı örnek olarak gösterilebilir.
C Yetki Belgesi
Ticari amaçla uluslar arası ve yurtiçi eşya taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır.
C1 Yetki Belgesi: Yetki belgesi sahibinin kendi adına ticari olarak kayıt ve tescil edilmiş taşıt veya taşıtlarla, sadece kendi esas iştigal konusu ile ilgili eşya taşımacılığı yapacak ve ticari maksatla taşımacılık yapmayacaklara verilir.
C1 yetki belgesi almak için başvuranların, kendi adına kayıt ve tescil edilmiş bir adet eşya taşımaya mahsus özmal ticari taşıta sahip olmaları şarttır.
C2 Yetki belgesi: Belirli bir zaman tarifesine göre ve/veya belirli bir zaman tarifesine uymaksızın eşya durumuna göre sefer düzenleyerek taşıma yapacaklara verilir.
C2 yetki belgesi almak için başvuranların, kendi adına kayıt ve tescil edilmiş en az 10 birim olmak üzere, toplam 300 ton istiap haddinde eşya taşımaya mahsus özmal ticari taşıt filosu ile 100 Bin Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olmaları şarttır.
C2 yetki belgesi sahipleri, bedelini ödemek kaydıyla başkaca bir şart aranmaksızın C 3 yetki belgesi alabilirler.
C3 Yetki belgesi: Ev ve büro eşyası taşıması yapacaklara verilir.
C3 yetki belgesi almak için başvuranların, kendi adına kayıt ve tescil edilmiş en az 3 adet olmak üzere toplam 50 ton istiap haddinde eşya taşımaya mahsus özmal ticari taşıt filosu ile 25 Bin Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olmaları şarttır.